Genesis 24

Isaac Rebecca nunga den

1Kari Biya Abraham marak tuam, ale mel suen biya nu beteram mu ago la marak tuam. Se aitak Abraham garukaram.

2Se nu ko ura kari nunga supuling auram se tairam. Kari umutang Abraham ko ura suen biya bitarukaso. Se Abraham nu maonam, “Nika kiting agaluwong bowa ningi bitar ale 3Kari Biya, ali se duruk ko Kaem, koma te ani agarak den baluko, ni ewela Canaan ningi imet bo to ale aninga kuriang me tuiko. 4Ni piler aninga wonong duap te namar ale aga gue suwan ningi imet bo to ilak tai aga kuriang Isaac tuiko,” mam.

5Se ko ura kari balam, “Bare imet ko wonong bitiruk ale imi te tairukko me kaeruk mu awuk? Ani nika kuriang taik ale ilak ka wonong duap te namanak agi?”

6Bare Abraham den koma balam, “Ni aninga kuriang to ale ilak aga wonong duap te me namarko!” mam. 7“Kari Biya, duruk wonong ko Kaem, aga wonong duap, aga singsang ningi, aga aru tam, ale den balam ale nunguningta nunguning mam, nu ali imi aninga taleng girigir nungarukko balam, mu borta ko engel bitiruk se girok namurukko. Se sor umutang te ni aninga kuriang ko imet mu arikko. 8Bare imet nikerak tairukko me kaeruk, mu terong, mu nikate memek bo mena. Bare ni aninga kuriang to ale ilak aninga wonong duap te me namarko.”

9Se ura kari ko kuting Abraham kualuwong bowa ningi beteram ale maonam, “Ni balsam butata bitirikkowo!” mam. 10Ale Abraham ko camel 10, se mel ningo saki ago giam. Ale nu mel suen la nungam, ale Nahor ko wonong Mesopotamia sor mu te namakaso.

11Ale nama aratam ale wonong buring ko, yu mutim duap te camel nunga awuram se dagiman nonoman sapawakasan. Mu bainga ningi, imet yu utumonko taimonko tom.

12Se ura kari iwita Kari Biya ngatongam, “Kari Biya, ni aninga biya Abraham ko Kaem, ni aninga ura sangaru se ura imi yawarakala aratukko. Nika den aninga biya manem mu me kamili sapurukko. 13Ani yu imi duap te bagasam. Se wonong ko imet itiwik alo yu imi te taimon ale yu utumonko. 14Se ani imet itiwik bo iwita manikko, ‘Ni ka yu kuting ago sowore kutuwur se kapuruk se ani sang naikko.’ Se nu baluk, ‘Ni no asele ani ka camel aking yu sang nungarikko,’ ma baluk, mu te ani ko ikiek imet umutang nika ura kari Isaac ilak naukko. Se mel uwuta aratuk, mu ani te ikiek nika kilek ningo Abraham kumik te bitarko balem umu ni me kamili saparam.”

15Abraham ko ura kari ngatangawaram se Rebecca tai aratam. Nu ko yu kuting biwinang te giam ago tairam. Rebecca mu nu Bethuel ko nanawus. Se Bethuel mu nu Milcah ko namar. Se Milcah mu Abraham ko uria Nahor ko nuwus. 16Se imet itiwik mu ko koma motam am yawarakala nunguningkiri, ale nu kari bo ilak me ani arigam. Ale nu yu mutim te nama kaparam ale yu utuam ale nama tarigiram.

17Se ura kari mu naguram kote namaram ale balam, “Kete yu kuting ago sowore sang ais se naikko,” mam.

18Se Rebecca balam, “Kari biya, noko,” mam. Ale tairate yu kuting ago mu kutuwuram ale kuting te iluwaram se Abraham ko ura kari mu sang nam. 19Rebecca yu tuam se nam se balam, “Ani ka camel agotala yu nungarik se namon ale nungumik terong mamonko.” 20Ale tairate yu kuting ago mu waram se no gilingiman. Ale peleram yu sang ago utuok se camel suen la namonko namaram utuam ale camel mu nungaram se no gilingiman.

21Se Abraham ko ura kari am kawus mam ale ariwakaso. Nu kuamin tugukaso, Kari Biya nu saongam se noko ura yawarakala aratukaso wore ko ikia tokaso.

22Se camel yu no gilingiman. Asele Abraham ko ura kari gold ring bo tam ale Rebecca ko kuamuru te beteram, ring mu ko ikup mu 6 gram iwita. Se aking kuting ko gold ring ilagala mu giam ale kuting tugu tuam, mu suwan suwan ko ikup mu 120 gram iwita. 23Ale balam, “Ni awiriya ko nanawus wore aga manaru se ikiekko,” mam. “Nika niet ko kawam te kuwim sang ago e? Se ani aga ura kari sang arungak te aninakko terong?”

24Se Rebecca balam, “Ani Bethuel ko kuriang. Se Bethuel mu Nahor Milcah nunga kuriang. 25Se camel te animonko kuwim ago, se nunga inang ago. Se nina te aniral ale bagaralko kuwim agotala aniso.”

26Se Abraham ko ura kari tararam ale Kari Biya nup patowaram. 27Ale balam, “Ani Kari Biya, aninga biya Abraham ko Kaem, wore nup patawirikko. Mu awuk, nu aninga biya ko me kuamili saparam, bare munan ningo kumik te bitirukko maonam mu butata aratam. Se ani mu Kari Biya ani diram agarak tai aga biya ko launuria nunga kawam te aratam.”

28Se imet itiwik mu naguram ko nuam ko kawam te namaram, ale mel suen biya nu kumik te aratam mu balu saparam. 29Se Rebecca ko koras ko nup Laban, mu nu Rebecca ura kari den suen biya maonam mu balam se ikiam. Ale ring gold kuamuru te mu arigam, aking ko kuting te gold ring ilagala tugu tuman mu agotala arigam. Ale aratam nagu nagu Abraham ko ura kari camel arungak yu mutim duap te bagaram mu kote namaram, 31ale balam, “Aga bo,” mam, “Kari Biya ni marak kisam. Bare ni anape ko watingi bagasam a?” mam. “Ni analak kawam te namanakko. Ani nika kuwim sor nungem, ale camel nunga nuguwim ago aniso.”

32Se Abraham ko ura kari kawam ningi kasu naguram. Se Laban balam se melmasak camel giman mu kututuwuman ale gi aliti awuman. Ale sirsir te dagimon ale taga animonko mu gi awuman, ale na nungaram se nokasan. Ale yu giam ale ago Abraham ko ura kari, ko kari arungu nongote namaram se nusuwik anuman. 33Asele na giman ago taiman.

Bare ura kari umu balam, “Ani girek na me naikko,” mam. “Ani den balik asele,” mam.

Se Laban balam, “Mu terong pa. Am baluko.”

34Se ura kari balam, “Ani Abraham ko ura kari,” mam. 35“Kari Biya maingkala aninga biya marak ninguru tuam, se nu kari kumik mel ago. Kari Biya mel suen biya nu tuam: sipsip, belelek, bulmakau, manga silver se gold, se ura kari, se ura imet, se camel, se donkey. 36Se noko nuwus Sarah nu garuk ningi kuriang kari iluwam se aninga biya mel suen la nu ago bagaram mu ko kuriang tuam. 37Ale nu den aora biya iwita aninga maonam, ani Canaan ningi sor nu te bagoso mu te imet bo taik ale ko namar me tuekko balam. Mena mam, ani noko wonong duap te tairik, ale ko nuet, ko launuria ningi imet bo taik ale ko namar tuekko balam. Se ani noko kuring karo tuekko balem. 39Bare ani iwita aga biya isuem, ‘Bare imet gomang ani agarak tairukko me kaeruk, mu ani awuk maikko?’ 40Se nu iwita balam, ‘Ani Kari Biya kuring karo tuekko kari. Se nu engel bo bitiruk se nikerak namuruk ale nika sanguk se nika ura yawarakala aratukko. Bare ni aninga ba ko launuria nunga ningi diram aga kuriang ko imet arikko. 41Ni uwuta bitar mu ni kimik te den mena. Se ni aninga launuria ningi namar ale balu se memon, mu ni kimik den mena tala.’

42“Butata se ani yu mutim duap te Kari Biya iwita aru manem: ‘Kari Biya, aninga biya Abraham ko Kaem, ni aninga ura sangaru se yawarakala aratukko. 43Aitak ani yu mutim duap te bagasam. Se imet itiwik bo yu utuokko tairuk agi mu, ani kote yu kuting ago mu sang aisuk se naikko ma balik, 44se nu aing mauk ale aninga camel ago yu nungarukko baluk agi mu te, ani ko ikiek imet umutang aninga biya ko kuriang ilak naukko ma balikko.’

45“Se ani uwutata angamang ningi la Kari Biya manaruwerem se Rebecca yu kuting biwinang te giam ale yu utuokko tairam, ale yu mutim duap te nama kaparam ale yu utuam. Se ani nu manem, ‘Yu sang aisuko,’ maem. 46Se tairatela nu yu kuting ago mu kutuwuram ale ago kaparam ilu se balam, ‘Ni no se, sang ka camel nungarik se namonko,’ mam. Se ani naem, asele nu yu sang camel nungaram se naman.

47“Se ani nu isuem, ‘Ni awiri ko kuriang a?’ maem. Se nu balam, ‘Ani Bethuel ko kuriang. Se Bethuel mu Nahor Milcah nunga kuriang.’ Se ani ring ko kuamuru te beterem, ale gold ring ilagala kuting tugu tuem. 48Ale ani tarerem ale Kari Biya amilmil tuem ale nup patowerem, nu aninga biya Abraham ko Kaem. Nu ani diram agarak aga biya ko launuria nongote tairam, se ko namar ko imet arigem. 49Butata se nina munan ningo aninga biya ko beteralko agi mu, aga maonalko. Se nina me ko kueral mu balal, se aguwaya bitirikko mu ko ikia taikko.”

50Se Laban ko nuet Bethuel ilak den koma iwita balman, “Kari Biya kota mel imi beteram. Se mu anananga mel mena. 51Rebecca iweya. To ale ilak namar se Kari Biya balam butata nika biya ko kuriang ilak naukko.”

52Se Abraham ko ura kari den mu ikiam ale tararam Kari Biya nup patowaram. 53Udagi te asele bala mel silver gold te nungurman ningo ningo, se guang saki ago gi Rebecca tuam. Ale munan mel ningo ningo gi Rebecca ko koras Laban tuam, ale sang ko nuam ago tuam.

54Asele udagi te Abraham ko ura kari arungu na yu naman, ale turom umu te ani gilingiman. Tumongola barasaman se ura kari mu balam, “Aninga biya kote pelerik namirikko,” mam.

55Bare Rebecca ko nuam se ko koras iwita balman, “Rebecca beteral se tom 10 iwita nangarak baga asele namurukko.”

56Bare nu nunga maonam, “Nina ana me nanga kaolalko. Kari Biya aninga saongam se aga ura yawarakala aratam. Se aninga biya kote pelerik namirikko.”

57Se nuna balman, “Ana Rebecca arunak se tairuk se ko gomang ikinakko.” 58Ale aruman se tairam se isarman, “Ni kari imi ilak namarko agi mena e?”

Se nu balam, “Se, ani namirikko.”

59Se nuna Rebecca se ko bitua imet mu ilak nunga awuman se Abraham ko ura kari mu se, ko saki mu arungak nama gilingiman. 60Ale nuna marak den iwita nunga nogoras Rebecca manorman,

“Nanga nagoras, ni kariimet suen biya nunguningkiri nunga nonongotak ni bagerko!
Ale nika taleng girigir wonong saki nuna nongorak kager ago bagomon, mu nunga wonong am moa mituwumonko.”
61Se Rebecca ko imet itiwik sang ago nunumi nungurman, ale barasaman camel te aragaman, ale ura kari ko saki arungu eng namakasan.

62Tom mu te Isaac Beer-Lahai-Roi beteram ale tairam Negev bagakaso. 63Ale tom bo bainga ningi aratam ale sor tam mena, am sirsir tuagu biya owore te geragawa camel sang taiwaman mu nungarkam.

64Se Rebecca Isaac taiwaram se arigam mu nu camel awete dagiwaram mu beteram ale kaparam, 65ale Abraham ko ura kari isuam, “Kari awiriya aolak iluwam nangate taiso ya?”

Se ura kari balam, “Mu aninga biya,” mam. Se Rebecca guang tam ale koma motam te kaluwuram.

66Se ura kari mel suen biya beteram mu Isaac maonam. 67Se Isaac Rebecca ilak ko nuam Sarah ko kawam sel ningi namaram ale nuna nunumi giman ale nuwus kuari aman. Isaac Rebecca arikaso ninguru ko kuakaso, se ko gomang bataga nuam kueram mu ko mu menaram.

Copyright information for WSK